عێراق لە ریزبەندى یەکەمدایە لە کارکردنى ژنان لە کەرتى گشتیدا

رۆژنامە عەرەبییەکان

 

 

شەرقولئەوسەت

هێورکردنەوەى کێشە ناوخۆییەکان هەنگاوێکە پێش لە سەردانەکەى سودانى بۆ واشنتن

رۆژنامەى شەرقولئەوسەت نووسیویەتى، هێورکردنەوەى دۆخی ناوخۆی عێراق پێش لە سەردانە چاوەڕوانکراوەکەى محەمەد شیاع سودانى، سەرۆکوەزیرانى عێراق بۆ واشنتن لە ناوەڕاستى ئەم مانگەدا سەرنجی هەمووانى راکێشاوە و چارەسەرکردنى کێشەى مووچەى فەرمانبەرانى هەرێمى کوردستان و ئاسایی کردنەوەى پەیوەندییەکان و ئەنجامدانى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان لە وادەى خۆیدا و بەردەوامى پەیوەندییەکانى نێوان عێراق و ئەمریکا، ئەو دۆسیەیانە بوون کە سەرجەم میدیا و سیاسییەکانى عێراق و ناوچەکە چاویان لەسەریەتى و دواى کۆبوونەوە فراوانەکەى بەغدادیش هەمووان بە ئومێدەوە لە چارەسەرەکان دەڕوانن.
بەشداریکردنى وەلائی وەک نوێنەرى گرووپە چەکدارەکانى عێراق و نێچیرڤان بازرانى، سەرۆکی هەرێمى کوردستان بۆ تاوتوێکردنى بابەتە کێشە لەسەرەکان لە گەڵ سودانى و خستنەڕووى کێشەو گرفتەکان و گفتوگۆى راشکاوانە، وادەخوێنرێتەوە سەردانە چاوەڕوانکراوەکەى سودانى لە ناوەڕاستى ئەم مانگەدا بۆ واشنتن و کۆبوونەوەى لەگەڵ جۆبایدنى سەرۆکی ئەمریکا بەشێکى زۆر لە کێشەکان چارەسەر بکات و پەیوەندییەکانى نێوان هەردوو وڵاتیش بباتە قۆناغێکی نوێوە.

 

 

 

 

 

عەرەبى جەدید

ئێران باڵوێزخانەیەکى تازەی لە دیمەشق کردەوە

دواى هێرشەکەى سەرەتاى ئەم مانگە بۆ سەر باڵوێزخانەى ئێران لە دیمەشق و کوژرانى محەمەد رەزا زاهیدى و چەند گەورە بەرپرسێکى دیکەى ئێرانى، حسێن ئەمیر عەبدوڵاهییان لەگەڵ فەیسەڵ میقداد هاوتا سورییەکەى لە دیمەشقى پایتەختى سوریا باڵوێزخانەیەکى تازەی ئێرانیان کردەوە و هەردولا جەختیان کردەوە کە سوریا لە پێشەوە ئەو جەنگەدایە کە ئیسرائیل لەناوچەکەدا هەڵیگریساندووە.
سەرچاوەیەکی نزیک لە حیزبوڵاى لوبنانیش بە رۆژنامەکەى راگەیاندووە کە زاهیدى ئەندانى ئەنجومەنى سەرکردایەتى حیزبوڵاى لوبنانى بووە، حەسەن نەسروڵاى ئەمینداریش ڕایگەیاندووە سوپاى پاسداران لە سوریا و لوبنان وەک راوێژکاری سەربازیی راستییەکى حاشاهەڵنەگر و پێویستە.

 

 

 

سەباح

عێراق لە ریزبەندى یەکەمدایە لە کاکردنى ژنان لە کەرتى گشتیدا

مەها قەتاع، رێکخەرى عێراق لە رێکخراوى کارى نێودەوڵەتى رایگەیاند ٤٠%ى فەرمانبەرانى عێراق ژنانن و ئەو ڕێژەیەش لە کەرتى گشتیدا عێراقی خستووەتە ریزبەندى یەکەم لەسەر ئاستى هەموو جیهان، هەروەها گوتوشیەتى رێژەى زۆری فەرمانبەران لە عێراق یەکێکە لە بارگرانییەکانى سەر ئابوری ئەو وڵاتە.
لە لایەکی دیکەوە دکتۆر نەبیل مەرسومی پسپۆڕی ئابووری بە رۆژنامەکەى گوتووە 25% ى خەڵکى عێراق مووچەخۆرن، بەڵام رێژەى مووچە خۆری هەمیشەیی تەنها چوار ملیۆن و پەنجا هەزار کەسە کە دەکاتە 9%ى دانیشتوانى عێراق، ئەوەى کە دەمێنێتەوە، خانەنشین، گرێبەست و ئەوانەن کە چاودێری کۆمەڵایەتى دەیانگرێتەوە کە ژمارەیان زیاترە لە 10 ملیۆن کەس و ئەمەش لەسەر ئاستى هەموو جیهان زۆرترینە و کەرتى تایبەتیش کەمترین مووچە خۆری هەیە و ئەوەش بەشێکى سەرەکییە لە کێشە ئابوورییەکانى ئەم وڵاتە و بەفیرۆدانى سامانى گشتى.

 

 

 

 

جەریدە

کۆتایی ئەم مانگە بۆریی نەوتى کەرکوک – جەیهان دەکەوێتەوە کار

باسم محەمەد، بریکارى وەزارەتى نەوتى عێراق رایگەیاند، عێراق ئامادەکاریی دەکات بۆ دەستکردنەوە هەناردەکردنى نەوت لەڕێگەى بۆرییەوە بۆ بەندەری جەیهانى تورکی و ئەوەش کاریگەریی دەبێت لەسەر ئاسایی کردنەوەى پەیوەندییەکانى نێوان کۆمپانیا نەوتییەکان و حکومەتى هەرێمى کوردستان، راشیگەیاندووە بەم نزیکانە حکومەتى ناوەندى داوا لە کۆمپانیا نەوتییەکان دەکات کە نەوتەکەیان لە ڕێگەى بۆرییەکانى کەرکوک – جەیهانەوە رەوانە بکەن، ئەوەش بەشێک لە نیگەرانى کورد دەڕوێنێتەوە کە بۆ دابینکردنى بودجەکەیان بە شێوەیەکى سەرەکی پشت بە نەوت دەبەستن، باسم بە رۆیتەرزی راگەیاندووە چاوەڕێ دەکرێت کۆتایی ئەم مانگە دەست بە هەناردەکردنى نەوت بکرێتەوە بۆ بەندەرى جەیهان.

 

 

 

رۆژنامە فارسییەکان

 

 

 

ئەفکار

لە رۆژی وزەی ئەتۆمییدا دەستکەوتی نوێی پزیشکی هەن

سەرۆکی رێکخراوی وزەی ئەتۆمی رایگەیاند، لە بواری پزیشکی و دەرمانی تیشکیدا چەندین دەستکەوتی تازەمانتۆمار کرد کە دەتوانین بانگەشەی ئەوە بکەین رێکخراوەکە لە پلەی سێیەمی جیهاندا لەم کەرتەدا کار دەکات.
محەمەد ئیسەلامی سەرۆکی رێکخراوی وزەی ئەتۆمی ئێران لە کۆنفرانسێکى رۆژنانووسیدا بەبۆنەی رۆژی نیشتمانیی تەکنەلۆجیا ئەتۆمییەکانەوە بەڕێوەچوو، کە ئاماژەی بە پلانی گەشەپێدانی وێستگە ئەتۆمییەکان کرد و رایگەیاند، لە ساڵی رابردوودا دەستکەوتەکانمان 150 دەستکەوتی تەکنەلۆجی و پزیشکی بوون، کە وەک پێشکەوتنی ئەتۆمی لەم بەروارەوە پەردەیان لەسەر لادرا و زیاتریان دەرمان و تەکنەلۆجیای ئەتۆمیی کشتوکاڵن.

 

 

 

ئەبرار

قەیرانی دەرمانخانەکان لە ساڵی نوێدا بەردەوامە

دەرمانسازانی ئێران جەختدەکەنەوە پێشبینی دەکرێت بەهۆی کشانەوەی رێکخراوەکانی بیمە و زیادبوونی تێچوون و باج، ژمارەیەک دەرمانخانە لە درێژەدان بە خزمەتگوزارییەکان بێبەش بکرێن، هەروەها ئەمساڵ ئەم رێژەیە زۆر زیاتر دەبێت.
هادی ئەحمەدی، سەرۆکی ئەنجومەنی دەرمان سازەکانی ئێران دەڵێت، دواکەوتنی رێکخراوەکانی بیمە لە پێدانی داواکارییەکانی دەرمانخانەکان دەبێتە هۆی ئەوەی ئەو ناوەندانە کێشەیان هەبێت لە دەستکەوتن و کڕینی دەرمان لە کۆمپانیاکانی ناوخۆیی و جیهانی، چونکە کڕینەکانیان پێویستی بە کاشە و لە ئێستادا بەهۆی هاوکارینەکردنی بیمەوە دەرمانخانەکان رووبەڕووی کەمیی پاره بوونەتەوە.

 

 

ئیمروز

پەرلەمانتارێکى ئێران دەڵێت چینی ناوەڕاست لە ئێران نەماوە

نوێنەرێکی پەرلەمان دەڵێت بەهۆی هەڵەبوونی سیاسەتە ئابوورییەکانەوە لە ئێران کەمینەیەکی دەوڵەمەند و زۆرینەیەکی هەژارمان هەیە و بارودۆخی ژیان بۆ خەڵک زۆر قورس بووە.
ئەو کەسانەی لە ناوچە بێبەشەکاندا دەژین خەریکە لەناوبچن و گەیشتووەتە ئاستێک کە چیدیکە چینی مامناوەندمان لە وڵاتدا نەماوە.
بەهۆی بەڕێوەبەریی هەڵە و بەرزبوونەوەی هەڵاوسانەوە پێگەی کۆمەڵایەتی ئیبراهیم رەئیسی بەشێوەیەکی جددی کەمی کردووە.
هۆکاری سەرەکی کەمیی رێژەی بەشداریی خەڵک لە هەڵبژاردنی پەرلەماندا بۆ کێشە ئابوورییەکان دەگەڕێتەوە و ئەم کەمبوونەوەی بەشدارییەش بە پشتبەستن بە راپرسییەکانی پێش هەڵبژاردن جێگای چاوەڕوانی بوو.

 

 

کەیهان

لە ئێران لەدایکبوونی منداڵ زیادی کردووە

رێکخراوی تۆماری شارستانی ئێران رایگەیاند، یەک ملیۆن ٥٧ هەزار لەدایکبوون لە ساڵێکدا لەو وڵاتەدا تۆمارکراون و پارێزگای تاران ژمارەیەکی پێوانەیی لەدایکبوونی هەبووە کە بەراورد بە ساڵی رابردوو گەشەی ٤٪ نیشان دەدات و ژمارەی خەڵکی ئێران گەیشتۆتە نزیکەی 90 ملیۆن کەس.
بەگوێرەی راپۆرتی رێکخراوی تۆماری مەدەنی و داتاکانی ناوەندی چاودێری دانیشتوانی ئێران، ساڵی رابردوو زۆرترین ژمارەی لەدایکبوون لە پارێزگای تاران بووە بە 131 هەزار و 176 منداڵ و لە ژمارەی کۆرپە لەدایکبووەکان %52ی کۆرپەکان کوڕ بوون و ٤٨٪یش کچ بوون.

 

 

رۆژنامە ئینگلیزییەکان

 

 

دەیلی مەیل

سوپا کارێکی کردووە ژنانی سەر بە چینی ناوەند وابزانن رۆژی قیامەت نزیکبووەتەوە

وادیارە هەلومەرجی جەنگی ئۆکراین مەترسیی زۆری لەلای خەڵک دروستکردووە. دکتۆرە ساریتا رۆبنسن دەڵێت، زۆربەمان حەزدەکەین هەموو کاتێک مۆبایلەکەی نزیک بێت لەلای دەستمانەوەە، بۆئەوەی لەکاتی دەست بەتاڵیدا چاوێک بە ماڵپەڕەکۆمەڵایەتییەکاندا بخشێنێت. بۆئەوەش باشە، ئەگەر حکومەت ئاگادارییەکی بەپەلەی بڵاوکردەوە و گوتی، ئەگەری هێڕشکردنە سەرمان هەیە، زوو پێی بزانیین.
دکتۆرە ساریتا خۆی و هاوسەرەکەى و منداڵەکانی بەرنامەیەکیان داناوە، ئەگەر حکومەت گوتی، هێرشمان دەکرێتە سەر، ئەمان پەنا بۆ کوێ ببەن.
ئەم دکتۆرە ماڵی لە ناوچەی بریستنە لە هەرێمی لانکشایەر، دەڵێت بەشی چەند مانگێک کەرەستەی پێداویستیی تەندروستیی وەک دەستەسڕ و پاککەرەوەکان و بەشی سێ مانگیش خواردن و ئارد و شیر و ئاو و مەعکەرۆنە و ماسیی قوتووی لە ژێڕزەمینی ماڵەکەی خۆیدا شاردووەتەوە، هەندێک پارەشی لە جانتایەکی دەستیدا داناوە، بۆئەوەی هەموو کات بەردەست بێت، ئەگەر لەڕووی شەڕەوە پەلاماری نەخوازراو روویدا، خێزانەکەیان بتوانێت بۆماوەیەک خۆی بگرێت.

 

 

دەیلی تەلەگراف

پێویست ناکات منداڵان هەڵپەی رەگەزگۆڕینیان هەبێت

بڕیارە لەم هەفتەیەدا راپۆرتێکی گرنگ بڵاوببێتەوە، کە دەڵێت ئەو منداڵانەی کە هەر لەتەمەنێکی کەمەوە وادەزانن خۆیان پێویستیان بە گۆڕینی رەگەزەکەیان هەیە، منداڵانی ئاسایی نیین و کێشەی عەقڵییان هەیە. چاوەڕوان دەکرێت ئەو راپۆرتە داوابکات پەلە لە منداڵان نەکرێت و بەزوویی نەخرێنە سەر خواستی رەگەزگۆڕین، هەروەها بە پێویستیشی دەزانێت دەبێت ئەو منداڵانە جۆرێک لە رێنمایی و راوێژیان پێبدرێت، کە هاوکارییان بکات لە چارەسەرکردنی هەر جۆرە کێشەیەکی عەقڵیدا، کە لەوڕووەوە هەیانبێت، بۆئەوەی خێرا نەخرێنە سەر کۆرسی دەرمان وەرگرتن.

 

 

 

گاردیەن

داوا لە ستارمەری سەرۆکی پارتی کار کراوە ئاگای لە خەڵکە زۆر هەژارەکە بێت

ئەندامە بەتەمەنەکانی ناو پارتی کارێکاران داوایان لە کەیر ستارمەر کردووە بەرنامە و پلانێکی نوێ دابنێت بۆ بانگەشەی هەڵبژاردنەکانی داهاتووی خۆی. بڕیارە ئەو بەرنامەیەی پێیان گوتووە کاریگەریی لەسەر باشکردنی ژیانی منداڵانی خەڵکە هەژارەکان هەبێت.
گۆردن براون سەرەکوەزیرانی پێشوو یەکەمین کەس بوو، کە لە ساڵی 1998ـدا دەست پێشخەرییەکی وای هەبوو بۆ ئەنجومەنی حزبەکەش کردی بە بەرنامەی کارلەسەرکردن. لە کۆبونەوەکانی دوێنێ شەودا براون لەو یەکەمین کەسانە بوو، کە داوای کردەوە بەرنامەیەکی لە پێشەنگی بەرنامە و کارەکانی حزبەکەیاندا دابنرێتەوە.

وۆڵ ستریت جۆرنەڵ
شەش مانگ بەسەر هێرشەکانی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل تێپەڕدەبێت و دنیای ئیسرائیلیش دەگۆڕێت.
لەوەدەچێت ئیسرائیل پێی نابێتە ناو سەردەمێکی نوێوە، کە تیایدا جیهانی ئیسلامی ددان بە بونیدا بنێت. گەیشتنی ئیسرائیل بە رێکەوتنێکی ئاشتی لەگەڵ سعودیەدا نزیکە، ئەگەر رووبدات ئەوا لە پاش چەندان ساڵی فەرامۆشکردن، ئیسرائیل دەباتە ناوجەرگەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە. بۆیە لەوەدەچێت ئەو ململانە مێژووییەی نێو خاکی فەلەستین، کە حەفتاوپێنج ساڵی خایاندووە روو لە کۆتاییهاتن بکات.

 

 

 

رۆژنامە تورکییەکان

 

 

 

تورکیا

سەردانە مێژووییەکەى ئەردۆغان بۆ بەغداد نزیکبووەتەوە

وابڕیارە رەجەب تەیب ئەردۆغان،سەرۆککۆمارى تورکیا لەپێش کۆتایی مانگى نیسان سەردانى بەغداد بکات، تەوەرەی سەرەکى کۆبوونەوەکانی نێوان هەردوولا دوو دۆسیەى گرنگە، ئەویش ئەنجامدانى ئۆپەراسیۆنى سەربازییە بۆ سەر پەکەکە لە هاوینى ئەمساڵ، هەروەها گفتوگۆ لەسەر بەرەوپێشچونى کارەکانى پڕۆژەى هێڵى گەشەپێدان کە دەبێتە هێڵێى ئاسنینی ئابوورى لەنێوان هەردوو وڵات.

 

 

 

جمهورییەت

سەبەتەی خۆراک لە تورکیا گرانتر بووە

لە مانگى شوباتدا لە مارکێتەکاندا بە دوو هەزار و 739لیرە سەبەتەکەت پڕ دەکرد لە وشکە و بابەتى خواردەمەنى، هەمان سەبەتە لەمڕۆدا بە سێ هەزار و 308 هەزار پڕ دەبێت، بەرزبوونەوەى نرخەکان بە پلەى یەکەم لە بەروبوومى شیرەمەنى و پەنیردا دێت، شارەزایانى ئابوورى هۆشداریی دەدەن لەپاش جەژنى رەمەزان نرخى خواردن بەشێوەیەکى زۆر بەرچاو گرانتر دەبێت.

 

 

 

 

حوڕییەت

تورکەکان بۆ جەژن روو لە یۆنان دەکەن

بەهۆى پشووی جەژنى رەمەزانەوە، گەشتیارێکى زۆر لە شارۆچکەى ئەیڤەڵکى رۆژئاواى تورکیاوە بە رێگەى ئاوی روویان لە دورگەى میدیلیی یۆنان کردووە. یۆنان لەگەڵ تورکیا رێککەوتووە فیزەى حەوت رۆژ بە خۆڕایی بە گەشتیارانى تورکیا بدات، چاوەڕێ دەکرێت لەم جەژنەدا زیاتر لە پێنج هەزار گەشتیار روو لە دورگەى میدیلیی بکەن.

 

 

 

 

سۆزجو

لێکەوتە ئابوورییەکانی تورکیا کاسبکاران و بازرگانانی مایەپووچ کردووە

بەهۆى بەردەوامى قەیرانى ئابوورییەوە، کاسبکار و بازرگانان کارەکانیان لەدەستداوە و مایەپوچ بوون. ئەمەش وایکردووە هاوڵاتیان بۆ دۆزینەوەى کار روو لە ناوەندە فەرمییەکانى دەوڵەت بکەن.
لەماوەى ساڵێکدا یەک ملیۆن و 139 هەزار کرێکار، 107 هەزار کاسبکار، 68 هەزار جوتیار ، 113 هەزار کارمەندى کەرتى تایبەت کارەکانیان لەدەستداوە.
لەماوەى ساڵێکدا 464 هەزار کەس لە ناوەندەکانى دەوڵەتدا دامەزراون، هەر لەماوەى ساڵێکدا 85 هەزار فەرمانبەر خانەنشین بوون.