وڵاتێكی عەرەبی نێوەندگیریی دەكات بۆ ئازادكردنی دەستگیركراوێكی ئیسرائیلی لە عێراق

زووم…

رۆژنامە عەرەبییەكان

شەرقلئەوسەت

وڵاتێكی عەرەبی نێوەندگیریی دەكات بۆ ئازادكردنی دەستگیركراوێكی ئیسرائیلی لە عێراق

سەرچاوەیەكی ئاگاداری عێراقی بە رۆژنامەی شەرقلئەوسەتی راگەیاندووە، شاندی دانوستانكاری نهێنی ئەمریكی رەتیكردووەتەوە بڕی 500 ملیۆن دۆلار بدات بە لایەنێكی عێراقی بۆ ئازادكردنی دەستگیركراوێكی ئیسرائیلی كە بە فەرمی چووەتە عێراق و كاری زانكۆیی كردووە.
ئەو سەرچاوەیە راشیگەیاندووە، شاندە ئەمریكییەكە رەتیكردووەتەوە لەگەڵ دەستگیركراوێكی حزبوڵای لوبنان بیگۆڕێتەوە، لەبەرئەوەی ئیلیزابێس تسۆركۆڤ لەلایەن گروپێكی چەكدارەوە لەنێو بازاڕێكی شەعبی بەغداد بەنایاسایی رفێنراوە.
هەروەها ئیلیزابێس جگە لەوەی هاووڵاتییەكی ئیسرائیلییە لە هەمانكاتدا هەڵگری رەگەزنامەی روسییە و لە مانگی ئازاری ساڵی 2023ـەوە دەستگیركراوە.
سەرچاوەیەكیش لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا بە رۆژنامەكەی راگەیاندووە، بەرپرسانی باڵای عێراقیان ئاگاداركردووەتەوە بە زووترین كات ئەو دەستگیركراوە بەبێ بەرامبەر ئازدابكەن.
رۆژنامەكە ئاماژەی بەوەشكردووە، رفاندنی ئەو هاووڵاتییە لەلایەن گروپێكی چەكداری عێراقییەوە بووە بەمەبەستی گۆڕینەوەی لەگەڵ دەستگیركراوێكی حزبوڵادا یان فشارخستنە سەر ئیدارە نوێیەكەی ئەمریكا و بە پلانی ئێران و حزبوڵای لوبنانی ئەنجامدراوە.
سەرچاوەیەكی ئاگاداریش دەڵێ، ئەفسەرێكی عێراقی ئاگادار لەلایەنی رفێنەر لە كۆبوونەوە نهێنییەكەدا بەشداربووە و جەختیكردووەتەوە كە ئیلیزابێس لە ژیاندا ماوە و دانوستانەكەش لە پایتەختی یەكێك لە وڵاتە عەرەبییەكان ئەنجامدراوە.

سەباح

سبەینێ بە سەرۆكایەتی چین نوێنەرانی روسیا و ئێران لە پەكین كۆدەبنەوە

وەزارەتی دەرەوەی چین بڵاویكردەوە، بڕیارە سبەینێ لە پەكینی پایتەخت بە سەرۆكایەتی ماتچاو چیوی بریكاری وەزارەتی دەرەوە، نوێنەرانی ئێران و روسیا بۆ گفتوگۆكردن لە بارەی چەكی ئەتۆمی ئێران كۆببنەوە.
ئاژانسی بلومبێرگ پێشتر بڵاویكردبووەوە كە ئیدارەی نوێی ئەمریكا خوازیاری رێككەوتنە لەگەڵ ئێران لەبارەی كێشەكانی نێوانیانەوە لەنێویاندا بابەتی چەكی ئەتۆمی و پشتیوانیكردنی ئەو هێزانەی كە لەدژی بەرژەوەندییەكانی ئەمریكان لە ناوچەكەدا.
سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوی روسیا رایگەیاندووە، وڵاتەكەی پێشوازیی دەكات لە دەستپێكردنەوەی گفتوگۆكانی ئەمریكا و ئێران.
عەلی خامنەیی رێبەری كۆماری ئیسلامی ئێرانیش رایگەیاند، ئەمریكا پابەند نابێت بە بەڵێنەكانییەوە و ساڵی 2015 ترەمپ خۆی رێككەوتنی ئەتۆمی هەڵوەشاندەوە.

دەستور

كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق تۆمار و كارتی دەنگدەران نوێدەكاتەوە

كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق بڵاویكردەوە، كارتی بایۆمەتری دەكرێتە ئەلیكترۆنی بەمەبەستی چارەسەركردنی كێشەی نەخوێندنەوەی پەنجەی دەنگدەران و لەدایكبوونی 2007یش لە تۆمارەكەدا زیاد دەكرێت.

لە بەیاننامەیەكی كۆمسیۆندا هاتووە لە رۆژی شەممەی داهاتووەوە دەست بە كارەكان دەكرێـت و بڕیاریشە تا پێش كۆتایی ئەمساڵ پرۆسەكە تەواوبكرێت.

ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەم كارە چەندین لەمپەڕی یاسایی و لۆجستی و دارایی بۆ دێتە پێشەوە و پێویستییان بە چارەسەرە و پێویستە گرەنتی سەركەوتنی بكرێت.

ئەوەش لەكاتێكدا لە هەڵبژاردنی پێشوودا لە كۆی 19 ملیۆن دەنگدەر یەك ملیۆن كەس پەنجەمۆرەكانیان لەلایەن ئامێرەكانەوە نەخوێندرایەوە.

عەرەب

وەزیری دەرەوەی لوبنان: سیاسەتی نەعامەیی حزبوڵا لوبنان دەرباز ناكات

یوسف رەجی وەزیری دەرەوەی لوبنان رەخنەی توندی لە حزبوڵا گرت و لە وەڵامی لێدوانێكی نەعیم قاسم ئەمینداری گشتی حزبوڵادا سەبارەت بە بەردەوامییان لە چالاكی سەربازیی بە پاساوی بەرگرییكردن لە لوبنان، گوتی ئەو سیاسەتی نەعامەییەی كە حزبوڵا گرتوویەتیەبەر زیانی زۆر لە لوبنان دەدات و رێگردەبێت لە هاوكاریی نێودەوڵەتی بۆ وڵاتەكەیان.

راشیگەیاند، تاكە بژاردەیەك كە لە بەردەم حزبوڵادایە ئەوەیە واز لە حكومەت بهێنێت و چەكەكانی رادەستی حكومەت بكات و واز لە موزایەدە بهێنێت بەسەر حكومەتەوە، بۆ ئەوەی حكومەتیش بەرپرسیارێتی دۆخەكە هەڵبگرێت.

وەزیری دەرەوە ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەم شێوازی كاركردنەی حزبوڵا بۆنی هەڵگیرسانەوەی جەنگی ناوخۆیی لێدێت، راشیگەیاند مانەوەی ئیسرائیل لەنێو خاكی لوبناندا پاساوی مانەوەی چەكە لە دەستی حزبوڵادا، ئەگەر ئەوان چەكەكانیان رادەستی حكومەت بكەن ئەو پاساوەش نامێنێت و وڵاتەكەیان جێدەهێڵن.

سەباح

بۆسە بۆ برایەتیمان دادەنرێت

رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرکۆماری تورکیا هۆشداری دا بەوانەی هەوڵی گواستنەوەی ئاژاوەی سوریا دەدەن بۆ نێو تورکیا و دەڵێت، ئەم سیناریۆ پیسەمان پێشتر لە ماراش و سیڤاس بینیوە، بەوانە دەڵێم کە لە پشت هەمان سیناریۆن، سەرناکەون، بەتایبەت لەبارەی برا عەلەوییە خۆشەویستەکانی وڵاتمانەوە، چاوەڕێ دەکەم ئەو زمانە جیاخوازییە ژەهراوییە ناشرینە وازلێبێنن. بەڕێز ئۆزەل هەر لەنێو پارتەکەی خۆی فشاری بخەنە سەر، ئەو هەوڵ دەدات ژەهرەکە بکاتەدەر، ئەمەش زۆر زمانێکی نابەرپرسیارانەو ناشرینە.
تورکیا دەکەینە ناوەندی بنکەی دیپلۆماسی و بەخشینەوەی ئاشتی و سەقامگیری بە ناوچەکەدا.

قەرار

باخچەلی ئەرک بکێشێت تەلەفۆنێک بۆ ئەردۆغانیش بکات

عەلی باباجان لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنەکانی دەڤا، داهاتوو و سەعادەت کە لەژێر چەتری رێگای نوێ کۆبوونەتەوە گوتارێکی پێشکەش کرد.
باباجان وەک ئاماژەیەک بەو پەیوەندییە تەلەفۆنیانەی دەوڵەت باخچەلی سەرۆکی مەهەپە دەیکات بۆ سەرۆکی پارتەکان، پەیامی بۆ ئەردۆغان نارد کە بەرامبەر بانگەوازەکەی ئۆجالان بێدەنگە و گوتی، بەڕێز باخچەلی ئەرک بکێشە تەلەفۆنێکیش بۆ بەڕێز سەرکۆمار بکە و لەبارەی قۆناغەکەوە کەمێک جەسارەتی بدەنێ.
لەهەمان کۆبوونەوەدا داودئۆغڵو لەبارەی کێشەکانی سوریاوە گوتی، پێویستە بەپەلە مێزی قەیرانەکان لەبارەی دۆخی سوریاوە پێکبهێنرێت، بۆ ئەوەی رووبەرووی سوپرازیێکی هاوشێوەی لازقییە نەبینەوە، دەبێت پێشهاتەکان لەبەرچاوبگرین و دەستپێشخەریمان هەبێت .

سۆزجو

کەی میوانداریی سوورییەکان تەواوبوو ئابووریمان باش دەبێت

لێرەوە دەپرسین و وەڵامی دەدەینەوە ئەگەر میواندارێتیی سووریەکان تەواوبوو، چی روودەدات باپێتان بڵێین:
ئەو ملیار دۆلارەی بۆ ئاوارەکان خەرجدەکرێت دەخرێتە سەر بودجە.
بێکاری لە ماوەیەکی زۆر کورتدا نامێنێت و نەگبەتی نۆرەی نەخۆشخانەکان کۆتایی دێت.
کرێی خانوو هەرزان دەبێت و کێشەی نیشتەجێبوون لە شارە گەورەکان نامێنێت.
نیگەرانییەکان لەبارەی تێکچوونی پێکهاتەی دانیشتووانەوە نامێنێت.
زامی ئەو شارانەی بەر بومەلەرزەکەوتن زووتر سارێژدەبێت.
رەحلەی خوێندنگەکان بەر خوێندکارانی خۆمان دەکەوێت و پەروەردە هەنگاوێکی گەورە دەنێت بۆ باشترتێگەیاندنی خوێندکاران.
قاچاخچێتی سەر سنوورەکان قاچاخچێتی مرۆڤ بە تەواوی کۆتایی دێت.

رۆژنامە فارسییەكان

كەیهان

خامنەیی: ئەگەر بمانەوێت چەكی ئەتۆم دروستبكەین ئەمریكا ناتوانێت رێگری بكات

عەلی خامنەیی رێبەری ئێران لە وتارێكدا بە ئاماژەدان بە بانگەشەكانی ئەمریكا سەبارەت بە رێگری لە دەستگەیشتنی ئێران بە چەكی ئەتۆمی جەختی لەوەكردەوە كە ئەگەر ئێران بەنیازی بەرهەمهێنانی ئەم چەكە بوایە، ئەمریكا نەیدەتوانی رێگری لێبكات، بەڵام ئێران، بە هۆكاری خۆی، هیچ ئارەزووی بەرهەمهێنانی چەكی ئەتۆمی نییە.
ناوبراو هەڕەشە سەربازییەكانی ئەمریكای بە “ناژیرانە” ناوبرد و هۆشداریشیدا كە هەر كارێكی دوژمنكارانە بە وەڵامێكی یەكلاكەرەوەی ئێران بەرەوڕوو دەبێتەوە.
هەروەها جەختی لەوەكردەوە كە ئێران بەدوای شەڕدا نییە، بەڵكو لە ئەگەری هەر هێرشێكدا وەڵامی یەكلاكەرەوە دەداتەوە و گوتیشی: ئەمریكا ئەو دەسەڵاتەی 20 بۆ 30 ساڵ لەمەوبەری لە بواری ئابووری و دەرەكی و ناوخۆیی و كۆمەڵایەتیدا نەماوە و لە دابەزیندایە.

مەردوم سالاری

نامەكەی ترەمپ لەڕێی ئیماراتەوە گەیشتە تاران

گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند، ئەنوەر قەرقاش راوێژكاری دیپلۆماسی سەرۆكی ئیمارات، نامەیەكی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكای بۆ ئێران گواستووەتەوە.ئیسماعیل بەقایی لە چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ ئیسنا رایگەیاندووە، قەرقاش پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆ لەگەڵ عەباس عەراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران كۆدەبێتەوە و راوێژ دەكات.
ترەمپ پێشتر بانگەشەی ئەوەی كردبوو كە سەبارەت بە رێككەوتن و دانوستانەكان نامەیەكی بۆ عەلی خامنەیی رێبەری ئێران ناردووە.عەباس عراقچی دوێنێ پشتڕاستیكردەوە كە نامەكە نووسراوە، بەڵام تائێستا نەگەیشتووەتە ئێران و بڕیارە لەلایەن وڵاتێكی عەرەبیەوە بگەیەنرێت.

ئەسكەناس

لاڤرۆڤ: هەوڵەكانی ئەمریكا بۆ بەسیاسیكردنی پرسی ئەتۆمی ئێران جێگەی نیگەرانییە

سێرگی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی روسیا رایگەیاند، ئاماژەكان بۆ ئەوەن كە ئەمریكا ئامادەیە رێككەوتنێكی نوێ لەسەر بەرنامەی ئەتۆمی ئێران بە مەرجی سیاسی دروستبكات، ئەمەش جێگەی نیگەرانییە.
جەختیشی لەوەكردەوە كە روسیا و هاوبەشەكانی پشتیوانی گەڕانەوەیان بۆ ئەو رێككەوتنەی پێشوو كردووە كە ئەمریكا لە سەردەمی دۆناڵد ترەمپدا لێی كشاوەتەوە.دەشڵێت: ئەمریكا مەرجی نوێی داناوە و دەیەوێت هێزی ناوچەیی ئێرانیش سنووردار بكات كە پێناچێت ئێران ئامادە بێت شتێكی لەو شێوەیە بكات.

ئەفكار

‏مۆڵەتی دوو هەفتەیی بە باوكان لە ئێران دەدرێت

زەهرا بەهروز ئازەر جێگری سەرۆككۆماری ئێران بۆ كاروباری ژنان و خێزان رایگەیاند، مۆڵەتی دوو هەفتەیی باوكان بۆ لەدایكبوونی منداڵەكانیان دەستپێدەكات.
ئەم بڕیارە بەشێكە لە بەرنامەی شەشەمی گەشەپێدان و ئامانج لێی بەسەربردنی كاتی باوكانەیە لەگەڵ دایكان و كۆرپەكانیان لە سەرەتای ژیانی منداڵەكەیان.
بەهروز ئازەر جەختی لەوەشكردەوە، ئەم هەنگاوە یەكێكە لەو هەوڵانەی كە بۆ پشتگیریی خێزانەكان دەدرێت. ناوبراو ئاماژەی بە پێنج بابەتی سەرەكیی دیكە كرد كە بریتین لە: هاوسەرگیری، كەمكردنەوەی جیابوونەوە، بەهێزكردنی لێهاتووییە پیشەییەكان، پەرەپێدانی كارە خێزانییەكان و گرنگیدان بە منداڵان و هەرزەكاران.
ئازەر گوتیشی كە پرسی جیابوونەوە لە ئێران بەردەوام لەلایەن وەزارەتی ناوخۆ و لایەنە پەیوەندیدارەكانەوە چاودێری دەكرێت.

رۆژنامە ئینگلیزییەکان

دەیلی تەلەگراف

ترەمپ هەڕەشەی لەناوبردنی ئابووریی روسیا دەکات

دۆناڵد ترەمپ هەڕەشە دەکات، کە ئەگەر پوتینی سەرۆکی روسیا بە ئاگربەستە سی رۆژییەکە لەگەڵ ئۆکرایندا قایل نەبێت، ئەوا ئیدارەی ئەمریکا ئابووریی رووسیا وێران دەکات.
ترەمپ گوتی رەتکردنەوەی ئەو پرۆژەی ئاگربەستە لەلایەن روسیاوە ئەنجامی زۆر خراپی لێدەکەوێتەوە. بەڵام بڕوای وایە کارەکە ناگاتە ئەو جێیە پڕ مەترسییە.
ئەم لێدوانەی ترەمپ پاش ئەوەهات، گوترا ئەگەری ئەوە لەئارادایە سەرۆکی روسیا هەر پرۆژەیەک رەتبکاتەوە، جموجوڵی هێزەکانی لە بەرەکانی جەنگ رابگرێت.

گاردیەن

پەرلەمانتاران لە بڕیارێکی ستامەر توڕەن

پێدەچێت لەنێو پەرلەماندا گەورەترین رووبەڕووبوونەوە بۆ ستامەر سەرهەڵبدات، لەبەرئەوەی پلانی هەیە چەند ملیار پاوەندێک لە بودجەی خزمەتگوزاریی کۆمەڵایەتیی خەڵک کەمبکاتەوە.
ئەم کەمکردنەوەیە مووچەی کەسانی خاوەن پێداویستیی تایبەتیش دەگرێتەوە، بۆیە ژمارەیەک لە پەرلەمانتاران رووبەڕووی دەبنەوە.
لە هەوڵێکی حکومەتەکەی داونینگ ستریتدا و بۆ خۆلادان لەم ئاژاوەیە، دوێنێ چەند پەرلەمانتار و چەند دۆستێکی خۆیانیان بانگکردووە و پێیانگوتون ئەم هەنگاوەیان بۆ ئەوە پێشنیازکردووە وا لە خەڵک بکەن بگەڕێنەوە مەیدانی کارکردن و پشت بە دابینکردنی کۆمەڵایەتی نەبەستن.

فاینەنشیەڵ تایمز

نەیارانی رۆژئاوا لە کەنداو مانۆڕی هاوبەش دەکەن

دوێنێ لە ئاوەکانی کەنداوی عوماندا هێزی هاوبەشی دەریایی ئێران و روسیا و چین مانۆڕێکی سەربازییان ئەنجامداوە. ئەم سێ وڵاتە هێزەدەریاییەکانی خۆیانیان بەرەو کەنداوی ستراتیجیی هورمز دەجوڵاند، لەو کاتەدا هێزە سەربازییەکانی روسیاش لە ناوچەی کورسک جموجوڵەکانی خۆیانیان چڕترکردبووە.
بە رۆژێک پاش ئەوەی کیێڤ رەزامەندی بۆ پرۆژەی ئاگربەستە سی رۆژییەکەی ئەمریکا پیشاندا، زێلینسکی لەبارەی دیدارەکەی سعودیەوە گوتی دیدارێکی بەرهەمدار بووە، بەڵام کێشەکە لەوەدایە، روسیا جێی متمانە نییە.

عەرەب نیوز

گروپە هەڵگەڕاوەکان مەترسین بۆ دابەشکردنی سودان

رۆژی چوارشەممە یەکێتیی ئەفریقا و یەکێتیی ئەوروپاش هۆشدارییان داوە، هێزەکانی دەستەی فریاکەوتنی خێرا و هاوپەیمانەکانیان کار لەسەر دابەشکردنی سودان دەکەن.
ئەم گرووپانە لە نیسانی ساڵی 2023ـوە شەڕی دژی حکومەتیان راگەیاندووە، لەو کاتەوە تا ئێستا زیاتر لە 150 هەزار هاووڵاتیی بێتاوانیان کوشتووە، 12 ملیۆن کەسیان ئاوارەکردووە.